Fałszywa faktura - art. 270a k.k.

Fałszowanie faktury w celu jej użycia jako autentycznej – strona podmiotowa przestępstwa z art. 270a k.k.

1. Wprowadzenie

Fałszowanie faktur oraz ich używanie jako autentycznych to czyny, które w praktyce prawa karnego należą do najpoważniejszych naruszeń w obszarze przestępczości gospodarczej. Art. 270a Kodeksu karnego (k.k.) precyzyjnie opisuje odpowiedzialność za tego typu przestępstwa, a ich kluczowym elementem jest strona podmiotowa, czyli umyślność działania sprawcy. Odpowiedzialność karna w tym zakresie wymaga szczegółowego rozważenia motywacji, świadomości i intencji sprawcy, co czyni te sprawy jednymi z bardziej złożonych w praktyce procesowej.

2. Podstawa prawna i istota przestępstwa
Zgodnie z art. 270a Kodeksu karnego, odpowiedzialności karnej podlega:
§ 1. Kto, w celu użycia za autentyczną, podrabia lub przerabia fakturę w zakresie okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym lub takiej faktury jako autentycznej używa, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 wobec faktury lub faktur, zawierających kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest większa niż pięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, albo z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do 20.

§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

3. Strona podmiotowa przestępstwa – co oznacza umyślność?
Dla przypisania odpowiedzialności karnej za przestępstwa z art. 270a k.k. konieczne jest wykazanie umyślności, czyli świadomego działania sprawcy. W praktyce oznacza to, że:
- Sprawca przewiduje skutki swojego działania – np. fałszerstwo wpłynie na zobowiązania podatkowe.
- Sprawca chce osiągnąć te skutki (zamiar bezpośredni) lub godzi się na ich wystąpienie (zamiar ewentualny).                                                                                                                         Zamiar bezpośredni oznacza, że sprawca z pełną świadomością podejmuje działania w celu osiągnięcia określonych skutków prawnych. Jest to najczęściej spotykane w przypadkach fałszowania faktur, gdzie osoba celowo zmienia dane, aby osiągnąć korzyść majątkową lub zmniejszyć zobowiązania podatkowe.

Przykład:
Przedsiębiorca wystawia fakturę dokumentującą fikcyjne usługi, które nigdy nie zostały wykonane, aby zwiększyć koszty uzyskania przychodu i obniżyć podatek dochodowy.

Zamiar ewentualny występuje w sytuacjach, gdy sprawca przewiduje możliwość, że jego działanie jest bezprawne, ale mimo to decyduje się działać. Jest to często spotykane w przypadkach akceptowania fałszywych faktur od kontrahentów.

4. Poświadczenie fikcyjnych zdarzeń gospodarczych
Szczególną formą fałszowania faktur jest ich wystawianie w celu poświadczenia zdarzeń gospodarczych, które nigdy nie miały miejsca. W takich przypadkach dochodzi do fikcyjnego zwiększania obrotów, generowania sztucznych kosztów lub uzasadniania zwrotu podatku VAT.

Przykłady:
- Faktura dokumentująca zakup towarów, które nigdy nie zostały dostarczone.
- Dokumentowanie usług, które w rzeczywistości nie zostały wykonane, w celu wykazania kosztów uzyskania przychodu.

5. Strona podmiotowa w praktyce sądowej
Ustalenie strony podmiotowej przestępstwa z art. 270a k.k. jest jednym z najtrudniejszych zadań procesowych. Należy udowdnć, że sprawca działał umyślnie, co wymaga:
- Przeanalizowania dowodów pośrednich – np. korespondencji e-mail, treści umów lub kontekstu transakcji.
- Ekspertyz biegłych – w celu ustalenia, czy faktura rzeczywiście była fałszywa.
- Przesłuchania świadków – w celu potwierdzenia wiedzy sprawcy o charakterze dokumentu.

6. Wnioski
Umyślność jest kluczowym elementem przestępstwa z art. 270a k.k. Bez wykazania, że sprawca działał świadomie i z zamiarem osiągnięcia określonych skutków, przypisanie mu odpowiedzialności karnej nie jest możliwe. Dla osób oskarżonych o takie czyny kluczowe jest podjęcie działań obronnych oraz skorzystanie z pomocy doświadczonych adwokatów, którzy pomogą przeanalizować sytuację prawną i podjąć racjonalne działąnia w sprawie.                  
Nasza Kancelaria w Katowicach posiada bogate doświadczenie w sprawach karnych i karno-skarbowych dotyczących przestępstw gospodarczych, w tym fałszowania faktur. Oferujemy kompleksowe wsparcie na każdym etapie postępowania, zapewniając indywidualne podejście i skuteczną obronę.